معرفی جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم

شهر مشهد به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری مسلمانان در ایران، سالانه میزبان مسافران بسیار زیادی از سراسر دنیا است. حرم مطهر امام رضا (ع) به عنوان قلب گردشگری مشهد از اعجازهای معماری و هنر در ایران و جهان اسلام می باشد و بیشتر مسافرانی که به این شهر سفر می کنند را به خود جذب می کند اما جذابیت مشهد تنها به حرم امام رضا محدود نمی شود؛ زیرا در نزدیکی این حرم مقدس، جاهای دیدنی فراوانی وجود دارد. از جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم می توان به آرامگاه نادرشاه افشار، موزه مرکزی آستان قدس رضوی، خانه تاریخی داروغه، مسجد گوهرشاد، بازار رضا و خانه توکلی اشاره کرد.

این مکان ها با طبیعت زیبا و فضای آرامش بخش خود، همواره نزد مردم مشهد و گردشگران محبوب بوده اند. به دلیل زیبایی بی بدیل معماری ایرانی-اسلامی و پتانسیل گردشگری بالا، هر روز جمعیت بیشتری را به خود جلب می کنند. در ادامه با دقت بیشتری به معرفی هر یک از مکان های نامبرده خواهیم پرداخت. پس قبل از سفر به مشهد،در این سفر زیبا و هیجان انگیز همراه ما باشید.

جاهای دیدنی داخل حرم امام رضا

• مسجد گوهرشاد
• مسجد پیرزن
• مسجد بالاسر
• موزه های داخل حرم امام رضا
• آرامگاه نادرشاه افشار
• گنبد سبز
• خانه داروغه

مکان های دیدنی اطراف حرم مطهر امام رضا (ع) را می توان به دو دسته مکان های داخل حرم و مکان های خارج از حرم تقسیم کرد. از مهم ترین مکان های دیدنی داخل حرم اما رضا (ع) می توان به مسجد گوهرشاد، مسجد پیرزن، مسجد بالاسر، پنجره فولاد، حوض اسماعیل طلا اشاره کرد. از بهترین جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم نیز می توان آرامگاه نادرشاه افشار، گنبد سبز، خانه داروغه، حمام مهدی قلی بیک را نام برد که در ادامه به معرفی تعدادی از آن ها خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانیم: 13 تا از بهترین رستوران های مشهد

مسجد گوهرشاد

این بنای منحصربه فرد که در دل شهر مشهد و در مجاورت حرم مطهر امام رضا (ع) قرار گرفته، نمادی از عظمت و شکوه معماری اسلامی است. بنا بر روایات، این مسجد به فرمان گوهرشاد بیگم، همسر شاهرخ تیموری و به دست بهترین استادکاران آن دوران در سال 797 هجری شمسی بنا گردید و تا به امروز به عنوان یکی از شاهکارهای معماری دوره تیموری شناخته می شود.

در رابطه با زیبایی ها و جلوه های معماری مسجد، نمی توان از شکوه مناره ها، گنبدهای آجری، محراب های هنرمندانه، کاشی کاری های دقیق و نقاشی های زیبا سخنی به میان نیاورد. مسجد گوهرشاد با گنبد مرتفع، آجرهای فیروزه ای رنگ و کاشی کاری های هنرمندانه، نمایانگر توانایی و خبره بودن استادکاران ایرانی در هنر معماری است. ایوان های بلند و ستون های مرمرین این مسجد، هر بیننده ای را به تحسین وا می دارد. این مسجد همچنین هفت شبستان و هشت ایوان، 2800 متر مربع مساحت و 9410 متر زیر بنا دارد.

مسجد گوهرشاد نه تنها محلی برای عبادت، بلکه سمبلی از هنر اصیل ایرانی است و با داشتن کتابخانه ای ارزشمند، حوض ها و فضاهای سبز، فضایی معنوی و آرامش بخش را برای نیایش و تفکر فراهم نموده است. این مکان مقدس در جنوبی ترین قسمت مجموعه حرم، واقع در خیابان امام رضا، نه تنها مرکز جذب گردشگران داخلی و خارجی است، بلکه به عنوان قطب فرهنگی و مذهبی شهر مشهد نیز شناخته شده است. گشت و گذار در محوطه این مسجد، بی شک خاطره ای به یادماندنی و لذتی معنوی را برای هر بازدیدکننده ای رقم خواهد زد.

مسجد پیرزن

مسجد پیرزن، اثری کمتر شناخته شده اما دارای ارزش های تاریخی و معماری منحصر به فرد که در شهر مقدس مشهد و در جوار باغ نادری قرار دارد. بنیاد این مسجد به دوران صفویه بر می گردد و از آن زمان مکانی برای عبادت و اجتماع اهالی محلی بوده است. نام مسجد نیز از افسانه های مردمی گرفته شده که حکایت از تلاش یک زن نیکوکار دارد، وی اموال خود را برای ساخت این مکان مقدس وقف کرده است.

تزئینات و معماری ساده این مسجد به خوبی با بافت قدیمی و سنتی اطرافش هماهنگ است. این مسجد فاقد گنبد یا مناره است اما صحن و سرای آن، نمازگزاران را به دنیایی از معنویت و آرامش دعوت می کند. محراب سنگی و کتیبه های آن با خطوط زیبا، حاوی آیاتی از قرآن کریم هستند و حکایت از ذوق و هنر معماران آن دارد. بخش های باقی مانده از کاشی کاری های رنگی، به مسجد جلوه ای خیره کننده و تاریخی بخشیده که در کنار معماری ساده و سنتی، جلوه باشکوه به این بنا داده است. مسجد پیرزن در مقابل مدرسه علمیه نادری، در نزدیکی خیابان نادری و بازار رضا واقع شده است.

مسجد بالاسر

مسجد بالاسر که به گرمابه مسجد هم شهرت دارد، یکی از آثار باستانی و تاریخی شهر مشهد است و عمر آن به دوران تیموریان برمی گردد. این مسجد زیبا به دستور غیاث الدین تیمور شاه، حاکم خراسان در قرن پانزدهم میلادی ساخته شده و به عنوان نمادی از معماری و فرهنگ در ایران باستان به شمار می آید.

ویژگی بارز معماری مسجد بالاسر، استفاده از خطوط منحنی و نماهای زیبا است که نشان دهنده هنر و ذوق معماران آن دوره است. بنا مجهز به گنبدی مرکزی است و به کمک طاق نماها و فضاهای باز مجاور، محیطی شاعرانه و معنوی به مسجد می بخشد. کاشی کاری های رنگارنگ و نقوش اسلامی که به زیبایی بر دیوارها و گنبد نقش بسته اند، این مسجد را به یک اثر هنری بی نظیر تبدیل کرده اند.

مسجد بالاسر از جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم است که در مجاورت بقعه نادری، نزدیک به بازار مرکزی شهر مشهد قرار دارد. این بنای زیبا، همچنان مورد استفاده نمازگزاران قرار می گیرد و گردشگران زیادی را به خود جلب می کند. با بازدید از این مسجد می توانید به طور مستقیم با تاریخ غنی و فرهنگ عمیق این دیار ارتباط برقرار کنید و از زیبایی های نهفته آن لذت ببرید.

بیشتر بخوانیم: جنگل جیغ مشهد کجاست‌؟

موزه های داخل حرم امام رضا

موزه های آستان قدس رضوی یکی از مجموعه موزه های بزرگ ایران و از جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم به شمار می رود و با تاریخچه ای پربار و شکوهمند، نمایشگر تمدن غنی اسلامی و فرهنگ اصیل ایرانی است. این موزه ها در عمق تاریخ ایران ریشه دارند و به مرور زمان با افزوده شدن بناهای گوناگون و اشیای تاریخی جدید به آن ها، به جلوه گاهی از هنر و معماری ایرانی – اسلامی در طی شش قرن تبدیل شده اند.

موزه های داخل حرم امام رضا شامل بخش های مختلفی هستند و هر یک به نمایش آثاری خاص از دوران مختلف تاریخی و موضوعات متنوع فرهنگی می پردازند که در میان جاذبه های توریستی شهر مشهد، جایگاه ویژه ای دارند. یکی از مهم ترین موزه های این مجموعه موزه مرکزی است.

مجموعه موزه مرکزی حرم امام رضا (ع)، در کنار بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) جای گرفته است. به دلیل اهمیت و جایگاه ویژه ای که در بین موزه های ایران دارد، به شکل گسترده ای مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. این موزه در سال 1316 شمسی تأسیس و در زمینی به مساحت 5700 متر مربع ساخته شده است. لازم به ذکر است که طراحی و معماری بنا بر عهده متخصصان حوزه فرهنگ و هنر بوده است.

موزه مرکزی حرم از غنی ترین و برترین مجموعه های ایران به شمار می آید و شامل اشیاء و آثاری نفیس و ارزشمند از ده قرن گذشته هنر و صنایع دستی ایران و دنیای اسلام است. آثار به نمایش درآمده در این مجموعه شامل قرآن های خطی، نسخ خطی ارزشمند، اشیاء قیمتی و تزئینی، فرش و پارچه، سکه های تاریخی و انواع آثار هنری دیگر می باشد که نشان دهنده دورنمایی کامل از هنر ایرانی – اسلامی در طول قرون مختلف است. این موزه در صحن کوثر از حرم امام رضا (ع) قرار دارد و بازدید از آن برای هر بیننده ای، تجربه ای ماندگار و بی نظیر خواهد بود.

گنبد سبز

گنبد سبز مشهد که در دل بافت تاریخی این شهر مقدس قرار دارد، یکی از بناهای قدیمی ایران و از جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم است. تاریخچه گنبد سبز به دوره تیموریان باز می گردد و مرقد میرعلی شیر نوایی، شاعر و وزیر معروف آن دوره است. این بنا به خاطر نقش ارزشمندش در تاریخ ایران و معماری خاص و زیبایش، شهرت فراوانی دارد.

معماری گنبد سبز بیانگر سبک معماری دوران تیموری است. طرح های هندسی و نقوش اسلامی که با کاشی های براق پوشیده شده اند، چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند. گنبد کاشی کاری شده با فرمی منحنی و بیضی شکل، نمادی از معماری اسلامی ایران است و از دور دست ها قابل مشاهده می باشد.

گنبد سبز در خیابان امام رضا، یکی از خیابان های اصلی و تاریخی مشهد، واقع شده است. این مکان نه تنها به عنوان یک اثر معماری، بلکه به عنوان یک نقطه عطف فرهنگی و تاریخی، از اهمیت بالایی برخوردار است و هر ساله توجه بسیاری از گردشگران و علاقمندان به تاریخ و معماری را به خود جلب می کند.

خانه داروغه

خانه داروغه مشهد از دیگر جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم است که به دست معماران و استادکاران روس در دوران پایانی سلطنت قاجاریه به دستور محمد یوسف خان ساخته شد. این بنا از نمادهای معماری تاریخی این شهر به حساب می آید. البته به عنوان ملک شخصی، محل برگزاری مراسم های رسمی و پذیرایی از مهمانان بوده است. معماری خانه داروغه ترکیبی از معماری روسی و سنتی ایرانی است. نمای بیرونی ساختمان نیز با استفاده از آجر و کاشی کاری های زیبا، حس نوستالژیک و هنری خاصی را به گردشگران القا می کند.

بیشتر بخوانیم: معرفی غذاهای سنتی مشهد

آرامگاه نادرشاه افشار

یکی دیگر از جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم آرامگاه نادرشاه است که به یاد نادرشاه افشار، پادشاه مقتدر و نامدار ایرانی، در مجموعه باغ موزه نادری در شهر مشهد ساخته شده و از اهمیت تاریخی و فرهنگی بالایی برخوردار است. تاریخچه این بنا به سال 1342 خورشیدی باز می گردد و توسط هنرمند برجسته ایرانی، هوشنگ سیحون طراحی و ساخته شده است. این سازه با الهام از معماری دوره افشاریه و به ویژه سبک هنری ایرانی – اسلامی به اجرا در آمده است و توانسته بخشی از شکوه و عظمت حکومت نادرشاه را به تصویر بکشد.

مکان دقیق این بنای تاریخی در خیابان شیرازی، ضلع شمال غربی چهارراه شهدا (معروف به نادری سابق) است که با یک پیاده روی کوتاه حدود 10 دقیقه ای می توان از حرم امام رضا (ع) به آن دسترسی پیدا کرد. از آرامگاه نادرشاه، امروزه نه تنها به عنوان یک اثر تاریخی بلکه به عنوان موزه ای که نشان دهنده قدرت و عظمت تاریخ ایران است، یاد می شود و با 990 متر فاصله از حرم مقدس، برای عموم قابل دسترس است.

جاذبه های پنهان در سایه حرم

در پایان می توان گفت که مشهد شهری است که علاوه بر ابعاد معنوی، از غنای فرهنگی و تاریخی بی نظیری برخوردار است. بازارهای قدیمی، موزه های غنی، خانه های تاریخی و باغ ها، هر کدام داستانی دارند که شنیدنی است و جلوه هایی از فرهنگ و تمدن ایران را به نمایش می گذارند.

بازدید از جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم، نه تنها روحیه جستجوگرانه علاقمندان به تاریخ را ارضا می کند، بلکه فرصتی را برای شناخت بهتر فرهنگ و هویت ایران فراهم می آورد. این جاذبه های دیدنی به خوبی نشان دهنده ترکیب انسان، معماری و ایمان در یکی از مقدس ترین شهرهای ایران هستند.