باغ عفیف آباد شیراز یا باغ گلشن شیراز کجاست؟
معرفی باغ گلشن شیراز
باغ عفیف آباد شیراز معروف به باغ گلشن یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های شهر شیراز است. این باغ در دوران صفویه ساخته شده است و در انتهای خیابان عفیف آباد این شهر قرار دارد. این باغ زیبا و تاریخی که روزگاری یکی از جاذبه‌های اصلی شاهان ایران بود، اکنون در اختیار ارتش جمهوری اسلامی قرار گرفته و به یکی از بزرگترین موزه‌های اسلحه‌سازی خاورمیانه تبدیل شده است.
باغ گلشن در زمان قاجار توسط میرزا علی خان قوام الملک خریداری شد. میرزا علی خان پس از خرید این باغ، آن را مرمت کرد و عمارتی دو طبقه بزرگ در وسط باغ ساخت که امروزه نیز در باغ عفیف آباد پابرجاست. به جرات می‌توان گفت باغ عفیف آباد نمونه کاملی از هنر گل و گیاه ایران را در خود جای داده است.
تاریخچه باغ عفیف آباد شیراز
باغ عفیف آباد شیراز با مساحتی نزدیک به 127 هزار مترمربع یکی از باغ‌های تاریخی ایران است که از فراز و نشیب تاریخ برخاسته و همچنان پابرجاست. این باغ در زمان صفویه به عنوان یکی از دارایی‌های شخصی حاکم فارس، یعقوب خان ذی القدر و محل خلوت شاهان صفوی شناخته می‌شد و قلعه سنگی عظیمی به نام قلعه گلشن در مرکز آن ساخته شد.
در زمان قاجار این باغ توسط یکی از خانواده‌های مقتدر شیراز به نام میرزاعلی خان قوام الملک خریداری شد. قوام الملک دستور بازسازی باغ را داد و قناتی به طول 15 کیلومتر برای آبیاری باغ خرید. با توجه به فرسودگی و تخریب قسمت زیادی از قلعه گلشن، عمارتی دو طبقه زیبا با این قلعه فرسوده جایگزین شد. این عمارت همان بنای زیبایی است که هنوز در باغ عفیف ایاد شیراز می‌توانید آن را ببینید. در اواخر دوره قاجار، باغ به شخصی به نام عفیفه خانم، سپرده شد. عفیفه خانم تغییرات زیادی در قسمت‌های مختلف باغ ایجاد کرد، به همین دلیل نام باغ از آن زمان به باغ عفیف آباد تغییر یافت.
در زمان پهلوی، وارثان این باغ آن را به فرح پهلوی هدیه کردند، اما سرانجام ارتش طی یک حراجی در سال 1340 باغ عفیف آباد را خریداری کرد. پس از این واقعه، عفیف آباد با الگوبرداری از کاخ ورسای، طی هفت سال بازسازی و مرمت شد.
پس از انقلاب جمهوری اسلامی این باغ در تصرف ارتش باقی ماند و در نهم فروردین 1370 یعنی روز ارتش به عنوان موزه نظامی شماره دو بازگشایی شد. مجموعه باغ عفیف آباد شیراز در سال 1351 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
قسمت های مختلف باغ عفیف آباد شیراز
باغ عفیف آباد شیراز، یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر با جنبه تاریخی و تفریحی، دارای قسمت‌های مختلفی است. کلیت باغ شامل مجموعه کاخ سلطنتی با دو موزه نظامی و موزه عبرت، حمام سنتی، قهوه خانه و باغ ایرانی برای بازدید همگان است.
کاخ اصلی سلطنتی
کاخ سلطنتی اصلی باغ عفیف آباد شیراز عمارتی دو طبقه است که از نظر معماری و ساختار شباهت‌های زیادی با باغ ارم شیراز دارد. این کاخ عمارتی با 30 تالار و اتاق تودرتو، ترکیبی دلنشین از معماری دوره هخامنشی، ساسانی و قاجاریه است. در نگاه اول، کاخ سلطنتی اصلی شبیه یک عمارت بزرگ با ایوانی پنهاور بوده که با ستون‌های بلند احاطه شده است. جالب است بدانید که تمامی اتاق‌های طبقه دوم به بالکن منتهی می‌شوند.
ورودی اصلی عمارت در ضلع شمالی کاخ است که شما را از طریق چند پله سنگی به تالار اصلی میبرد. دروازه ورودی دارای چهار ستون با سرستون‌هایی شبیه به سرستون‌های تخت جمشید است. در این بخش، جذاب‌ترین نکته سقف چوبی و نقاشی‌های رنگ روغن است که تمام فضای داخلی سقف را پوشانده‌اند.
در نمای شرقی کاخ عفیف آباد شیراز ایوان وسیع و بسیار بزرگی است که قسمت اصلی نمای بیرونی عمارت را تشکیل می‌دهد. همچنین دو تراس با هشت ستون در دو طرف بنا قرار گرفته‌اند.
بیشتر بخوانیم: معرفی معروف ترین هتل های شیراز
موزه نظامی
با ورود به طبقه اول عمارت باغ عفیف آباد شیراز، معماری و دکوراسیون داخلی با نورهای رنگارنگی که از پنجره‌ها به فضای داخلی می‌تابد حس خوشایندی به اتاق می‌دهد. این طبقه یک موزه نظامی است.
راه اندازی یک موزه نظامی در این باغ در نگاه اول کمی عجیب به نظر می‌رسد زیرا چیدمان سلاح‌های مختلف در چنین فضای ظریفی رایج نیست. وسط سالن، آب نمایی زیبا، طراحی زیبای سقف و دیوارها را در آب منعکس می‌کند و تمام دیوارها با نقش دانه‌ای تزیین شده‌اند.
در موزه نظامی عفیف آباد باغ تمامی ابزار جنگی دوران مختلف تاریخ به نمایش گذاشته شده‌اند. این موزه یکی از بزرگترین موزه‌های اسلحه است. موزه نظامی دارای بخش بزرگی از سلاح‌های سرد و گرم، شمشیر، زره، تفنگ، تپانچه وغیره است و همگان می‌توانند از آن دیدن کنند. این موزه شامل مجموعه‌ای ارزشمند و دیدنی از سلاح‌های شخصیت‌های مهم تاریخ مانند فتحعلی شاه، ناصرالدین شاه، محمدرضا شاه، رضا شاه و مظفرالدین شاه است.
موزه عبرت
طبقه اول ساختمان توسط سه راه پله به طبقه دوم متصل می‌شود. این طبقه دارای راهرویی طولانی است که در طرفین آن اتاق‌های تو در تو قرار گرفته‌اند. راهرو شما را به طبقه وسط، تالار مجلل باغ عفیف آباد شیراز میبرد. در نگاه اول می‌توان تابش نور خورشید را از پنجره‌های شیشه‌ای به گچبری سالن مشاهده کرد.
درست است که زیبایی در و دیوار سالن اصلی چشمگیر است، اما اگر سرتان را بلند کنید و نگاهی به سقف بیندازید، سقفی چوب خواهید دید که با ظرافت رنگ آمیزی سراسری با طرح گل، جذابیتی دو چندان به این فضا اضافه کرده است. از دیگر جاذبه‌های تالار دو شومینه مرمری است که در شمال و جنوب تالار قرار گرفته‌اند.
این موزه از بخش‌های مختلفی از جمله اتاق کنفرانس، اتاق نشیمن، رختکن، اتاق مطالعه، پذیرایی و اتاق بازی تشکیل شده است. فرش‌های اصیل و ارزشمند اتاق‌ها و پیانوی شخصی فرح پهلوی از مهم‌ترین آثار موزه عبرت هستند.
باغ ایرانیان
باغ عفیف آباد شیراز یکی از زیباترین باغ‌های سنتی ایران است که درختان بلند و گل‌های زیبای آن چشم هر گردشگری را نوازش می‌دهد. این باغ به دلیل داشتن فضای سبز یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های شیراز است و مکان مناسبی برای پیاده روی و دیدار با دوستان محسوب می‌شود.
باغ ایرانیان جایی است که صدای پرندگان، خش خش باد میان برگ درختان و در بهار شکوفه‌های نارنج، در تابستان عطر پرتقال و در پاییز و زمستان رنگ‌های سفید و نارنجی شما را هیجان زده می‌کنند.
بیشتر بخوانیم: 10 تا از بهترین رستوران های شیراز برای خوشمزه گردی
حمام سنتی
این حمام سنتی در بخش غربی باغ گلشن قرار دارد. ساختار حمام مشابه سایر حمام‌های سنتی ایرانی است. دیوارهای داخلی حمام با نقش برجسته‌هایی از داستان‌های معروف باستانی مانند نقش فرهاد در کوه بیستون، دیدار مردم با خسروپرویز ساسانی، صحنه ورود یوسف به مصر تزئین شده است.
حمام سنتی باغ گلشن شیراز دارای دو مخزن آب سرد و گرم بوده و سقف حمام سنتی دارای مناره و گنبد است. این حمام در طول سالیان متمادی بازسازی شده و می‌توان گفت از ظاهر اولیه خود فاصله گرفته است.
قهوه خانه سنتی
قهوه خانه سنتی باغ عفیف آباد شیراز درست در کنار حمام سنتی در قسمت غربی باغ واقع شده است. قهوه خانه در گذشته محلی برای استراحت، تفریح و قلیان کشیدن شاهزادگان قاجار بوده است. دیوارهای آجری و معماری ایرانی قهوه خانه حسی کاملا سنتی به فضا بخشیده‌اند. یک حوض کوچک نیز در وسط قهوه خانه وجود دارد.
قهوه خانه دارای شش اتاق با کاشی‌های طراحی شده است که طرح کاشی‌ها شرح تصویری از داستان‌های مهم شاهنامه مانند داستان ضحاک و کاوه آهنگر، زال و سیمرغ، جنگ رستم و سهراب، نبرد تهمتان و شیطان سپید و نبرد رستم و اسفندیار را نشان می‌دهند. البته به دلیل تجاری شدن ساختمان، فضای قهوه خانه دیگر زیبایی قدیم خود را ندارد، اما همچنان یکی از جاذبه‌های دیدنی شیراز محسوب می‌شود و دیدن آن خالی از لطف نیست.
امکانات رفاهی مختلف باغ عفیف آباد شیراز برای گردشگران
با توجه به اینکه باغ عفیف آباد شیراز به عنوان یکی از نقاط اصلی گردشگری این شهر محسوب می‌شود، امکانات رفاهی و تفریحی مختلفی برای گردشگران و بازدیدکنندگان فراهم شده است. از امکانات باغ گلشن شیراز می‌توان به تالار و مهمانسرا، سرویس بهداشتی، استخر، قهوه خانه سنتی، کتاب فروشی، فروشگاه صنایع دستی، زمین تنیس و والیبال و اجاره لباس عکاسی سنتی اشاره کرد
امکانات رفاهی مختلف باغ برای گردشگران، امکانات ورزشی، سالن و مهمانسرا در اختیار ارتش است که استفاده از این امکانات برای همه رایگان نیست و برای استفاده از آنها باید هماهنگی‌های لازم برای رزرو انجام شود.
زمان بازدید از باغ عفیف آباد
بازدید از باغ عفیف آباد شیراز در نیمه اول سال از ساعت 8 صبح تا 19 و در نیمه دوم سال از ساعت 8 صبح تا 17 بعد از ظهر امکان‌پذیر است.
حتما در مورد شیراز و توصیف بی نظیرش در فصل بهار و به خصوص اردیبهشت زیاد شنیده‌اید. فصل بهار بهترین فصل برای سفر به شیراز خواهد بود، اما باغ عفیف آباد شیراز در فصول دیگر نیز جذاب است و بازدید از آن تجربه لذت بخشی خواهد بود.
بیشتر بخوانیم: مسافت هوایی شیراز تا اهواز
سخن پایانی
باغ گلشن شیراز در خیابانی به نام عفیف آباد در شهر شیراز قرار دارد. مجموعه عفیف آباد شامل باغ، کاخ سلطنتی، موزه سلاح‌های باستانی و موزه عبرت است.
مساحت باغ عفیف آباد شیراز یا باغ گلشن حدود یکصد و بیست و هفت هزار متر مربع است که بنای باغ 1700 متر مربع مساحت دارد. این باغ در دوره صفویه از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. در این باغ عمارت خانه‌ای با حوض و سرداب وجود دارد.
شهر باستانی شیراز شهر عشق و ادب است. نخستین نمونه‌های باغ‌های ایرانی در این شهر قرار دارند. مهمان‌نوازی و خونگرمی ساکنان این شهر زبانزد است و بسیاری از آثار تاریخی و باستانی کشورمان را به نمایش می‌گذارد. با رزرو بلیط در هف هشتاد برای فصل بهار عازم شیراز شوید. عطر شکوفه‌های نارنج در بهار، شیراز را پر می‌کند.
