صفر تا صد مراحل دریافت و تمدید پاسپورت 1403

در دنیای امروز به دلیل گسترش و بهبود عملکرد خطوط هوایی، مسافرت رفتن به یکی از تفریح‌های لذت‌بخش تبدیل شده‌است. زمانی که قصد سفر به یکی از کشورهای خارجی را داشته باشید مهم‌ترین اقدامی که باید انجام دهید دریافت یا تمدید پاسپورت است. بی‌توجهی به این موضوع ممکن است همه نقشه‌ها و برنامه‌ریزی‌هایتان را با مشکل روبرو کند.

پاسپورت جواز خروج از کشور و ورود به کشورهای دیگر است و یک مدرک بین‌المللی برای تایید هویت شما در کشورهای دیگر است. گذرنامه معادل فارسی پاسپورت است و هر دو واژه دارای مفهوم یکسانی هستند. این مدرک به صورت یک دفترچه، حاوی اطلاعاتی مثل نام و نام خانوادگی، محل و تاریخ تولد، تاریخ صدور و انقضا، شماره گذرنامه، عکس و امضا است. دریافت و تمدید گذرنامه کار بسیار ساده‌ای است اما احتمال دارد ابهاماتی در مورد آن داشته باشید.

قبل از تمدید پاسپورت بلیطت رو از هف هشتاد بخر ✈: خرید بلیط هواپیما

انواع پاسپورت

در ایران، برای خروج از کشور 3 نوع پاسپورت وجود دارد:

پاسپورت گردشگری

گذرنامه یا پاسپورت گردشگری که با نام گذرنامه توریستی هم شناخته می‌شود؛ عمومی‌ترین نوع گذرنامه است که به قصد سفر، تحصیل و امور تجاری صادر می‌شود.

پاسپورت دیپلماتیک

این نوع گذرنامه برای دیپلمات‌ها و مسئولین سیاسی کشور صادر می‌شود که قوانین خاصی برای صدور این پاسپورت وجود دارد.

پاسپورت خدمت

پاسپورت خدمت، مخصوص کارمندان دولت است که بتوانند ماموریت‌های کاری خود را به راحتی خارج از کشور انجام دهند. این نوع پاسپورت هم قوانین خاصی برای خود دارد.

برای دریافت یا تمدید گذرنامه به کجا مراجعه کنیم؟

گذرنامه‌ها برای مدت محدودی اعتبار دارند و بعد از آن باید دوباره تمدید و تعویض شوند. البته تعویض یک گذرنامه فقط برای مواقعی که تاریخ اعتبار آن تمام شده‌ باشد نیست. شما باید در هر یک از موارد زیر برای تعویض یا تمدید گذرنامه خود اقدام کنید.

• گم‌شدن گذرنامه
• صدمات فیزیکی واردشده به گذرنامه
• پرشدن صفحات گذرنامه (که امروزه به دلیل صدور ویزاهای الکترونیکی احتمال پر شدن صفحات بسیار نادر است)
• هر گونه تغییر در نام و نام خانوادگی و اطلاعات هویتی دارنده گذرنامه
• در صورتی که می‌خواهید فرزندانتان را از گذرنامه خود جدا کنید

اولین اقدامی که باید برای تعویض یا تمدید گذرنامه انجام دهید، جمع‌آوری مدارک مورد نیاز و مراجعه به نزدیک‌ترین شعبه پلیس 10+ است که پس از طی مراحل آن می‌توانید گذرنامه جدید خود را دریافت کنید.

چه مدارکی برای دریافت یا تمدید گذرنامه نیاز داریم؟

شخصی که قصد دریافت یا تمدید گذرنامه دارد باید شخصا به شعب پلیس 10+ مراجعه کند و مدارک خود را ارائه بدهد. اگر قصد دارید برای فرزندان خود گذرنامه بگیرید باید آن‌ها نیز همراه شما به پلیس +10 مراجعه کنند. مدارک لازم برای تمدید پاسپورت که باید هنگام مراجعه به پلیس 10+ به همراه داشته باشید در شرایط جاری کشور شامل موارد زیر است:

• اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه
• اجازه محضری پدر یا قیم برای افراد زیر 18 سال
• اجازه محضری همسر برای بانوان متاهل

بانوانی که همسر آن‌ها فوت‌ شده است باید اصل گواهی فوت یا شناسنامه باطل‌ شده همسر خود را تحویل بدهند. بانوان مطلقه باید اصل طلاق‌نامه خود را ارائه بدهند.

• تصویر بیومتریک (اثر انگشت)
• متقاضیان دریافت پاسپورت که زیر 15 سال دارند باید گواهی اشتغال به تحصیل و دفترچه بیمه خود را به همراه داشته باشند.
• متقاضیان بالای 15 سال باید شناسنامه عکس‌دار داشته باشند.
• متقاضیان دریافت گذرنامه که متولد خارج از کشور هستند باید مدارک ورود خود را هم ارائه بدهند.
• ارائه اصل کارت پایان خدمت هوشمند به همراه کپی آن برای آقایان.

آقایانی که بالای 50 سال سن دارند نیازی به ارائه کارت پایان خدمت ندارند.

• دانشجویان و دانش‌آموزان، برای خروج از کشور باید از محل تحصیل خود نامه بگیرند و به سازمان وظیفه ملی ارائه بدهند.
• گواهی اشتغال به تحصیل، وثیقه و سپرده مالی برای افرادی که مشمول خدمت سربازی هستند الزامی است.
• افراد بازنشسته نظامی که 5 سال از بازنشستگی آن‌ها نگذشته است باید از حفاظت یگان نامه بگیرند و آن‌هایی که این 5 سال را گذرانده‌اند باید اصل و کپی کارت کانون بازنشستگان را ارائه بدهند.

لازم است این نکته را بدانید که مدارک لازم برای تمدید گذرنامه با دریافت آن برای اولین بار هیچ تفاوتی نداشته و تمامی مراحل مشابه است. تنها تفاوتی که تمدید نسبت به دریافت اولین بار گذرنامه دارد ارائه گذرنامه قبلی است.

 عکس گذرنامه باید چه شرایطی داشته باشد؟

عکسی که برای دریافت گذرنامه ارائه می‌دهید باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد تا پذیرفته شود.

• پس زمینه عکس باید سفید باشد.
• عکس واضح، بدون روتوش‌های زیاد و سایه روشن باشد.
• برای خانم‌ها باید حجاب کامل رعایت شود و تنها گردی صورت معلوم باشد.
• بدون آرایش غلیظ باشد و عکس‌هایی با آرایش نامتعارف قبول نمی‌شوند.
• بدون عینک و زیورآلات باشد.
• از مقنعه یا روسری ساده و بدون طرح استفاده شود.
• تمام اجزای صورت و دو گوش آقایان باید واضح باشد.
• موها به سبکی ساده، مرتب باشند.
• عکس آقایان با پیراهنی یقه‌دار، ساده و بدون طرح باشد.
• آقایان از پوشیدن لباس‌های سفید یا سبز خودداری کنند و پوشیدن لباس روحانیت برای روحانیون منعی ندارد.
• برای کودکان بالای 5 سال داشتن حجاب الزامی است.
• عکسی که ارائه می‌دهید نباید بیشتر از 1 سال از گرفتن آن گذشته باشد.

متقاضیان اخذ گذرنامه می‌توانند در شعب پلیس 10+ عکس خود را بگیرند. اگر جز 5 گروه زیر هستید، نمی‌توانید در این شعب کارهای مربوط به عکس بیومتریک خود را انجام دهید.

• افرادی که تحت شیمی درمانی هستند.
• افرادی که جراحتی در سر دارند.
• کودکان زیر سه سال
• اقلیت‌های مذهبی با محاسن خاص
• افرادی که روی صورت عمل زیبایی داشته‌اند و دوره درمانشان تمام نشده‌است.

هزینه دریافت گذرنامه چقدر است؟

ممکن است قبل از این که برای دریافت پاسپورت و گذرنامه اقدام کنید سوالاتی در مورد هزینه‌های آن داشته باشید. از زمانی که به شعب پلیس 10+ مراجعه و برای دریافت پاسپورت و گذرنامه اقدام می‌کنید باید مراحلی را طی کنید که هر کدام هزینه‌هایی را در بردارند و این هزینه‌ها به طور سالیانه تغییر می‌کنند. هزینه‌ صدور گذرنامه شامل موارد زیر است. این هزینه‌ها تا زمان نگارش این مطلب معتبر هستند و ممکن است در زمان مراجعه شما به پلیس + ۱۰ دستخوش تغییر شوند:

• هزینه انگشت‌نگاری 15000 تومان
• هزینه دادرسی 20000 تومان
• هزینه دفتر 33000 تومان
• هزینه‌های مربوط به سازمان نیروی انتظامی 75000 تومان
• هزینه‌های مربوط به شهرداری 3750 تومان
• احراز هویت و عکس 42000 تومان

شما در مجموع برای صدور گذرنامه به همراه هزینه پست در سال 1401، باید 204000 تومان هزینه کنید. هزینه تعویض یا تمدید گذرنامه شامل:

• اخذ شناسه گذرنامه 1000 تومان
• هزینه‌های مربوط به سازمان شهرداری 3750 تومان
• هزینه‌های تمدید پاسپورت 100000 تومان
• هزینه‌های مربوط به گذرنامه‌های مفقودی 42861 تومان

در مجموع، هزینه تمدید پاسپورت 1401 حدود 120 هزار تومان می‌شود. باید این نکته را بدانید که این مبالغ را باید از طریق دستگاه کارتخوان در شعب پلیس 10+ پرداخت کنید.

مراحل اخذ گذرنامه

شما به راحتی در کمتر از یک ساعت می‌توانید کارهای درخواست گذرنامه را انجام دهید. مراحلی که باید برای دریافت گذرنامه در شعب پلیس 10+ طی کنید شامل موارد زیر است:

• مدارکی که پیش‌تر توضیح دادیم را به متصدی تحویل دهید.
• فرم گذرنامه را از متصدی دریافت و پر کنید.
• به باجه عکاسی مراجعه و برای گرفتن عکس و اثر انگشت الکترونیکی خود اقدام کنید.
• هزینه‌های مورد نیاز را پرداخت کنید.
• رسیدی که در انتهای درخواست خود دریافت می‌کنید را برای دریافت گذرنامه از پستچی نگه دارید.

چه مدت طول می کشد تا گذرنامه را بگیریم؟

بعد از این که تمام مراحل دریافت یا تمدید گذرنامه را به درستی طی کردید ظرف 10 روز گذرنامه جدید به آدرس شما توسط اداره پست ارسال می‌شود. البته اگر برای دریافت گذرنامه مفقودی اقدام کرده باشید حدود 20 روز زمان می‌برد تا گذرنامه آماده شود. به این نکته توجه داشته باشید که رسید تایید را باید به مامور پست ارائه بدهید چرا که بدون این رسید، گذرنامه به شما تحویل داده نمی‌شود.

چگونه صدور پاسپورت را پیگیری کنیم؟

در صورتی که بعد از انجام مراحل دریافت پاسپورت، می‌خواهید بدانید صدور آن در چه مرحله‌ای است ولی فرصت مراجعه به شعب پلیس 10+ را ندارید، می‌توانید از سامانه پیامکی 1100 استفاده کنید و یا شماره #110* را شماره‌گیری و وضعیت پاسپورت و گذرنامه خود را استعلام و پیگیری کنید. شما همچنین می‌توانید از طریق اپلیکیشن پلیس من وضعیت صدور پاسپورت و گذرنامه خود را پیگیری کنید.

مدت زمان اعتبار گذرنامه

طبق قانون، تمام مدارکی که هویت شما را نشان می‌دهند دارای تاریخ انقضا هستند. پاسپورت یا گذرنامه هم بعد از گذشت 5 سال باید دوباره تمدید شود. برخی از افراد بر این باورند که باید گذرنامه منقضی شده باشد تا آن را تمدید کرد. این موضوع صحت دارد اما بهتر است قبل از منقضی شدن گذرنامه به شعب پلیس 10+ مراجعه و برای تمدید گذرنامه با اعتبار بالای یکسال اقدام کنید. چرا که برای بسیاری از سفرهای خارجی، گذرنامه با اعتبار بیش از ۶ ماه مورد نیاز است.

چه افرادی نمی‌توانند گذرنامه دریافت کنند؟

بهتر است بدانید که به بعضی از افراد گذرنامه تعلق نمی‌گیرد. طبق قوانین کسانی که دارای شرایط زیر هستند نمی‌توانند گذرنامه یا پاسپورت دریافت کنند.

• افرادی که سوءپیشینه دارند اجازه خروج از کشور را ندارند.
• افرادی که به دستور مقام قضایی اجازه خروج از کشور را ندارند.
• افرادی که به ادارات مالیات، دادگستری یا ثبت اسناد بدهکار هستند.
• افرادی که با خروج از کشور به حکومت آسیب می‌رسانند.

شرایط دریافت پاسپورت برای افراد مختلف

گذرنامه یا پاسپورت سندی هویتی است که به شما اجازه می دهد از کشورتان خارج شوید و به کشور دیگری سفر کنید. هر کشوری قوانین و مقررات خاص خود را برای صدور گذرنامه دارد. به طور کلی، برای دریافت و تمدید پاسپورت، شرایط مختلفی وجود دارد که به سن، جنسیت و… بستگی دارد. همچنین مدارکی که افراد برای صدور آن نیاز دارند نیز متفاوت است که در ادامه آن را توضیح می دهیم.

شرایط دریافت پاسپورت برای بانوان

دریافت و تمدید پاسپورت برای بانوان به شرایط متعددی مانند وضعیت تاهل و سن بستگی دارد. در اینجا به شرح جزئیات و نکات مربوط به مدارک اختصاصی بانوان می پردازیم:

• دختران مجرد زیر 18 سال، علاوه بر مدارک اصلی به اجازه پدر یا قیم قانونی خود برای خروج از کشور نیاز دارند؛ ولی دختران مجرد بالای 18 سال به اجازه پدر نیازی ندارند.
• خانم های متاهل برای خروج از کشور به اجازه نامه کتبی یا محضری از همسر خود احتیاج دارند.
• خانم های متاهلی که همسر غیر ایرانی دارند یا مقیم کشورهای دیگر هستند، برای خروج از کشور باید اجازه نامه محضری داشته باشند.
• ارائه گواهی فوت یا شناسنامه باطل شده همسر برای خانم های بیوه الزامی است.
• در صورت طلاق، خانم های مطلقه باید اصل طلاق نامه را ارائه دهند.

شرایط دریافت پاسپورت برای آقایان

مدارکی که آقایان برای دریافت گذرنامه باید ارائه دهند به صورت زیر است:

• ارائه اصل و تصویر کارت پایان خدمت جدید یا معافیت از سربازی برای آقایان بین 18 تا 50 سال الزامی است. (کارت های ملی قدیمی فاقد اعتبار هستند و ارائه کارت ملی هوشمند الزامی است.)
• درصورت تعویض یا گم شدن کارت پایان خدمت یا معافیت، متقاضی باید برگه ثبت درخواست صدور المثنی را برای دریافت و تمدید پاسپورت به همراه داشته باشد.
• در صورت نداشتن کارت پایان خدمت، ارائه مجوز رسمی سازمان نظام وظیفه عمومی کافی است.
• آقایان 18 سال به بالای بدون کارت خدمت یا معافیت از سربازی، باید پرینت ثبت نام خود در سامانه سخا را ارائه دهند.
• دانشجویان یا دانش آموزان مرد برای معافیت تحصیلی باید از محل تحصیل نامه اشتغال به تحصیل دریافت کنند و به سازمان نظام وظیفه عمومی ارائه دهند.

شرایط دریافت پاسپورت برای مشمولان سربازی

دانشجویان آقا که در سن مشمولیت سربازی هستند (18 سالگی به بعد) و هنوز کارت پایان خدمت یا معافیت دریافت نکرده اند، باید با ارائه مدارک، برای دریافت گذرنامه و خروج از کشور اقدام کنند. البته دریافت و تمدید پاسپورت آقایان به شرایط خاصی وابسته است، مانند:

1. عدم غیبت

• هیچ گونه غیبتی از خدمت سربازی نداشته باشند.

2. ارائه مدارک تحصیلی

• برای دانش آموزان، ارائه گواهی اشتغال به تحصیل معتبر از مدرسه محل تحصیل الزامی است.
• دانشجویان باید با ارائه مدارک و طی مراحل قانونی، مجوز خروج موقت از کشور را دریافت کنند. همچنین فقط در سنوات اولیه تحصیلی یا در سنوات ارفاقی (با ارائه مجوز سنوات ارفاقی) مجاز به دریافت گذرنامه هستند.

3. پرداخت وثیقه

• مشمولین باید بر اساس تشخیص سازمان نظام وظیفه، مبلغی را به عنوان وثیقه به حساب مربوطه واریز کنند.

4. وضعیت تحصیلی

• متقاضیان باید دارای معافیت تحصیلی معتبر بوده یا وضعیت تحصیلی مشخصی داشته باشند. فارغ التحصیلان باید در مهلت یک ساله پس از اتمام تحصیل (فارغ التحصیلی، انصراف، اخراج) برای دریافت گذرنامه اقدام کنند.

مراحل دریافت پاسپورت برای دانشجویان مشمول سربازی

دانشجویان مشمول، برای خروج از کشور باید برای اخذ گذرنامه و مدارک زیر مراحل زیر را دنبال کنند:

1. دریافت کد سخا

با مراجعه به یکی از دفاتر پلیس +10، با ارائه مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) کد سخا (سهمیه خروج از کشور دانشجویان) را دریافت کنید.

2. ثبت درخواست خروج از کشور

به پورتال سایت خدمات الکترونیک انتظامی کشور (https://www.epolice.ir/) مراجعه کنید و با وارد کردن کد ملی و کد سخا، درخواست خروج از کشور خود را ثبت کنید.

3. تکمیل فرم درخواست

فرم درخواست خروج از کشور را در دفاتر پلیس +10 تکمیل و ارائه کنید.

4. دریافت تاییدیه تحصیلی

از دانشگاه محل تحصیل خود، تاییدیه کتبی و معتبر مبنی بر اشتغال به تحصیل را دریافت کنید.

5. تعیین مبلغ وثیقه

سازمان نظام وظیفه عمومی کشور، با توجه به نوع سفر، مبلغ وثیقه را برای صدور گذرنامه تعیین می کند که این مبلغ متغیر است.

6. افتتاح حساب بانکی

برای پرداخت وثیقه، در بانک قوامین حسابی به نام خود افتتاح کنید.

7. پرداخت وثیقه

به صورت آنلاین از طریق حساب بانک قوامین، مبلغ وثیقه را به سازمان نظام وظیفه عمومی کشور را پرداخت کنید.

8. دریافت مجوز خروج

پس از پرداخت وثیقه، مجوز خروج از کشور را از سازمان نظام وظیفه عمومی دریافت کنید.

9. ارائه مدارک و شرایط

علاوه بر مراحل ذکر شده، دانشجویان باید شرایط کلی مشمولان برای خروج از کشور را نیز داشته باشند. مدارک مورد نیاز برای ارائه به سازمان نظام وظیفه عمومی شامل اصل و کپی شناسنامه، کارت ملی، کارت دانشجویی، گواهی اشتغال به تحصیل، رسید پرداخت وثیقه و مجوز خروج از کشور است.

همانطور که قبلاً ذکر شد، پرداخت وثیقه یکی از شرایط اخذ گذرنامه برای دانشجویان پسر است. اما می توانید از ضمانت نامه بانکی نیز به جای وثیقه نقدی استفاده کنید. در این روش، ضمانت نامه بانکی جایگزین وثیقه نقدی شده و به منزله تعهدی برای بازگشت به کشور تلقی می شود.

پاسپورت برای افراد زیر ۱۸ سال

برای دریافت پاسپورت افراد زیر ۱۸ سال، ارائه مدارک مختلف و دفترچه بیمه ضروری است. در ادامه به مهم ترین نکات مربوط به شرایط این گروه می پردازیم:

مهم ترین مدارک

• اجازه کتبی یا محضری: ارائه اجازه کتبی یا محضری از پدر یا قیم قانونی، مهم ترین مدرک برای اخذ گذرنامه افراد زیر ۱۸ سال است.
• دفترچه بیمه یا گواهی اشتغال به تحصیل: از دیگر مدارک ضروری می توان به دفترچه بیمه درمانی یا گواهی اشتغال به تحصیل معتبر اشاره کرد.

شرایط خاص:

• حضانت: طبق قوانین حضانت، خروج فرزندان زیر 18 سال از کشور بدون اجازه کتبی یا محضری از والدین امکان پذیر نیست.
• رضایت هر دو والد: حتی در صورت طلاق، رضایت هر دو والد (در صورت حیات) برای صدور گذرنامه فرزند ضروری است.
• فوت یا غیبت پدر: در صورت فوت یا غیبت پدر یا جد پدری دختر زیر 18 سال، برای دریافت و تمدید پاسپورت باید مجوز دادستانی دریافت شود.
• طلاق و ازدواج مجدد مادر: در صورت طلاق والدین، شرایط فوق برقرار است. اما اگر مادر دختر زیر ۱۸ سال مجدد ازدواج کند، شرایط خروج از کشور توسط دادگاه بررسی خواهد شد.

تصویر 5

در صورت گم شدن پاسپورت چه اقدامی کنیم؟

گم شدن پاسپورت، چه در داخل کشور و چه در خارج از کشور، می تواند دردسرهای زیادی به همراه داشته باشد. اما نگران نباشید، با انجام اقدامات صحیح می توانید تا حد زیادی از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کنید. اگر داخل ایران هستید، می توانید با مراجعه به مراکز پلیس + 10 یا اداره کل گذرنامه، مقفودی گذرنامه خود را اعلام کنید.

در خارج از کشور باید به نزدیک ترین ایستگاه پلیس مراجعه کنید و مقفودی را گزارش دهید. در غیر اینصورت پلیس می تواند اقدام به دستگیری یا اخراج شما از آن کشور کند. پس از اعلام مقفودی به سفارت ایران مراجعه کرده و برای اخذ گذرنامه جدید اقدام کنید.

سخن آخر

در این مطلب، به بررسی شرایط و مدارک لازم برای دریافت و تمدید گذرنامه پرداختیم و نکات مهمی را در این مورد به شما عزیزان ارائه کردیم. پاسپورت، یکی از اصلی ترین مدارک مورد نیاز برای سفرهای خارجی است. شرایط اخذ گذرنامه برای سنین و دسته های دیگر افراد جامعه متفاوت است و مدارک متفاوتی را نیاز دارد.

در آخر

اصلی‌ترین مدرک سفر به خارج از کشور گذرنامه است. چرا که دریافت ویزا برای افراد دارای گذرنامه معتبر مقدور است. در این مطلب تمام مراحل و شرایطی که برای اخذ گذرنامه الزامی است را بیان کردیم، اکنون می‌توانید با آگاهی کامل برای دریافت و تمدید گذرنامه اقدام کرده و سفر بعدی خود را برنامه‌ریزی کنید.