موزه های حرم امام رضا مشهد، جایی برای حیرت و تماشا

موزه های حرم امام رضا یا موزه آستان قدس رضوی، یکی از دیدنی ترین جاذبه های گردشگری مشهد به شمار می رود. این موزه در داخل حرم قرار دارد و شامل بخش های گوناگونی است و هزاران قطعه اشیای نفیس و گران قیمت در آن نگهداری می شود. اگر به مشهد مقدس سفر می کنید و به زیارت امام رضا مشرف می شوید، بازدید از این موزه ها را از دست ندهید. در ادامه با تاریخچه موزه های حرم امام رضا آشنا خواهیم شد. همچنین اطلاعاتی مانند مسیر دسترسی به موزه و ساعت بازدید از آن را در اختیار شما خواهیم گذاشت تا بتوانید به راحتی از این مجموعه موزه ارزشمند در سفر به مشهد بازدید کنید.

تاریخچه و معرفی موزه حرم امام رضا

موزه های حرم امام رضا قدمتی طولانی دارند و زمان تاسیس بخش های اصلی آن به حدود صد سال پیش برمی گردد. بسیاری از زائران اشیای تاریخی و ارزشمند خود را به حرم امام رضا اهدا می کردند. نگهداری از این اشیا و آثار موضوع مهمی بود؛ بنابراین در حدود سال های 1304 تا 1314، ایده ایجاد موزه ای برای نگهداری و نمایش این اشیا مطرح شد. این ایده سرانجام در سال 1315 اجرا شد و بخش هایی از صحن آزادی و انقلاب امروزی، به نمایش آثار منتخب اختصاص پیدا کردند. سپس در بخش شرقی مسجد گوهرشاد، ساخت یک بنای اختصاصی سه طبقه برای موزه آغاز شد و در سال 1324 افتتاح شد. در آن زمان، 189 شی ارزشمند تاریخی در موزه به نمایش درآمد.

تا سال 1350 موزه های حرم امام رضا در همین مکان قرار داشتند؛ اما پس از این تاریخ، ساخت ساختمان اصلی و فعلی موزه در مشهد آغاز شد. این بنا با مساحت 1300 متر مربع، در سال 1356 به بهره برداری رسید. در این موزه که با آخرین استانداردهای جهانی ساخته شده است، اشیایی نفیس و تاریخی مانند فرش، سلاح های تاریخی، اجزای معماری حرم و دیگر اشیای وقفی به نمایش درآمدند.

امروزه این موزه ها در 5 ساختمان مجزا، با زیربنایی در حدود 18 هزار متر مربع، میزبان بازدیدکنندگان هستند. مجموعا بیش از 9000 شی تاریخی و ارزشمند در 16 بخش جداگانه از موزه آستان قدس رضوی به گذاشته می شود.

بیشتر بخوانیم: جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم

معرفی مجموعه موزه های آستان قدس رضوی

در این بخش به بررسی بخش های مختلف موزه رضوی می پردازیم. موزه مرکزی، موزه فرش، موزه اشیای نفیس و موزه قرآن در محوطه اصلی حرم و در بخش جنوبی آن قرار دارد. موزه مردم شناسی آستان قدس رضوی یکی دیگر از بخش های مهم موزه آستان قدس است که در بخش غربی و سردر صحن رضوی واقع شده است. در ادامه با بخش های مختلف این مجموعه موزه آشنا می شویم.

موزه مرکزی حرم رضوی

موزه مرکزی آستان قدس رضوی اصلی ترین بخش موزه های حرم امام رضا است. این موزه بخش های مختلفی دارد و توجه زائرانی با سلیقه ها و علایق متفاوت را به خود جلب می کند. در این موزه، 10 گنجینه یا 10 بخش مجزا قرار دارد که در ادامه آن ها را معرفی می کنیم.

موزه سکه و اسکناس

گنجینه سکه و اسکناس، یکی از ارزشمندترین مجموعه های پول در ایران و خاورمیانه است. در این بخش بازدیدکنندگان می توانند سیر تحول ضرب سکه و چاپ اسکناس ایران را مشاهده کنند. در بخشی از این موزه اسکناس ها و سکه های سایر کشورها نیز به نمایش درآمده است.

موزه سلاح

موزه سلاح در طبقه دوم موزه مرکزی قرار دارد. در این موزه از انواع سلاح های گرم و سرد دوره های مختلف تاریخ نگهداری می شود. آنجا می توانید سلاح های تاریخی مانند شمشیر، خنجر، سپر و کمان را مشاهده کنید. قدمت اسلحه های گرم موزه نیز به دوره صفویان تا معاصر می رسد.

موزه ظروف

بخش دیگری در طبقه دوم موزه اصلی ، به نگهداری از ظروف قدیمی اختصاص دارد. ظروفی با شکل و کاربرد متنوع و قدمت بالا از دوره های تاریخی مختلف در این موزه به نمایش درآمده اند. بسیاری از این ظروف در پروژه های توسعه حرم، حین حفاری کشف شده اند.

موزه ساعت

یکی دیگر از گنجینه های موزه مرکزی آستان قدس، موزه ساعت است. در این بخش از موزه های حرم امام رضا، بازدیدکنندگان می توانند از انواع ساعت های قدیمی، ساعت های مکانیکی، آفتابی و قبله نما دیدن کنند. یکی از ساعت های جالب در این بخش از موزه، ساعتی آفتابی است که زمان ظهر شرعی را با انفجار باروت اعلام می کند.

بیشتر بخوانیم: 13 تا از بهترین رستوران های مشهد با آدرس

موزه نجوم

در این بخش، انواع وسایل ستاره شناسی قدیمی و جدید، از جمله دوربین، تلسکوپ، دستگاه های نجوم دریانوردی و … به نمایش درآمده اند. از اشیای ویژه این موزه می شود به اسطرلاب های قدیمی 400 ساله اشاره کرد.

موزه مدال ها

درگنجینه مدال، می توانید مدال هایی را که ورزشکاران ایرانی به این موزه اهدا کرده اند، مشاهده کنید. جهان پهلوان تختی یکی از اولین و شاخص ترین ورزشکارانی بود که مدال های خود را به حرم امام رضا اهدا کرد.

موزه صدف و آبزیان

گنجینه صدف و آبزیان یکی از جالب ترین موزه های حرم امام رضا است. در این مکان بازدیدکنندگان می توانند از بقایای نرم تنان و ماهی های تاکسیدرمی شده دیدن کنند. این مجموعه بقایای انواع حلزون و صدف های غول پیکر، و همچنین ماهی هایی مانند کوسه، سفره ماهی، مارماهی و گونه های کمیاب ایران را شامل می شود. یکی از معروف ترین دیدنی های این گنجینه، ماهی شیطان دریا است.

بخش هنرهای تجسمی

در گنجینه هنرهای تجسمی آستان قدس، تابلوهای نقاشی نفیس از هنرمندان ایرانی و خارجی به نمایش درآمده است. علاوه بر نقاشی، از آثار منبت کاری و قلم زنی نیز در این مکان نگهداری می شود. از معروف ترین هنرمندانی که آثارشان در این موزه به نمایش درآمده است، می توان به کمال الملک و عباسعلی پورصفا اشاره کرد.

موزه تمبر

گنجینه تمبر در طبقه منفی یک قرار دارد و انواع تمبر و اقلام پستی دوره های مختلف تاریخی را به نمایش گذاشته است. در این موزه می توانید تمبرهایی از دوره قاجار، پهلوی و دوران معاصر را مشاهده کنید.

موزه تاریخ حرم رضوی و موزه مشهد

این بخش از موزه مرکزی، حاوی اشیای تاریخی مربوط به سیر ساخت و توسعه حرم است. در این گنجینه، بازدیدکنندگان می توانند برخی از اشیای تاریخی مشهد را نیز را مشاهده کنند.

موزه فرش حرم رضوی

یکی از مهم ترین موزه های حرم امام رضا، موزه فرش است. ساختمان سه طبقه این موزه، در ضلع شرقی صحن کوثر و کنار موزه مرکزی واقع شده است. در این موزه، فرش های دستباف و نفیسی از دوره های مختلف تاریخ ایران به نمایش درآمده اند. قدمت برخی از فرش های این گنجینه به بیش از 500 سال می رسد. در این موزه می توانید فرش های زیبا و ارزشمندی مانند هفت شهر عشق، شاه عباسی و معراج را مشاهده کنید.

موزه مردم شناسی مهدی قلی بیگ

این بنا در بیرون از حرم امام رضا و در کوچه اندرزگوی 14 قرار دارد. بنای این موزه مردم شناسی، یک حمام تاریخی از دوره صفوی است. بازدیدکنندگان این موزه، با سبک قدیمی زندگی در مشهد آشنا می شوند. لباس، ظروف قدیمی، وسایل آرایش، وسایل حمام و ابزار مشاغل گوناگون از دیدنی های این موزه است.

موزه قرآن آستان قدس

در این گنجینه بازدیدکنندگان می توانند قرآن هایی نفیس مربوط به قرن های 3 تا 14 قمری را مشاهده کنند. معروف ترین قرآن های موزه شامل قرآن هایی با دستخط امام علی علیه السلام و قرآنی با خط امام رضا علیه السلام هستند.

در بخش دیگری از این موزه آثار اهدایی مقام معظم رهبری قرار گفته است. این آثار شامل مجموعه عصاها، تابلوی معرق عصر عاشورا، انواع سکه و مدال، فرش های نفیس دستباف، کتاب های خطی و… است. موزه قرآن آستان قدس در ساختمانی کنار موزه مرکزی قرار گرفته است.

بیشتر بخوانیم: بهترین فست فودهای مشهد

موزه آثار اهدایی استاد فرشچیان

در این موزه 15 تابلوی مینیاتور اثر استاد فرشچیان جای گرفته است. آثاری مانند ضامن آهو، عصر عاشورا، شام غریبان، کوثر، پنجمین روز آفرینش، رمی جمره، یتیم نوازی، یارب و… در این مجموعه به نمایش درآمده اند. این بخش از موزه، در همان ساختمان موزه قرآن قرار گرفته است.

زمان بازدید از موزه های آستان قدس رضوی

این مجموعه موزه ها هر روز به جز روز عاشورا، روز شهادت امام علی و 13 فروردین برای بازدید عموم باز هستند. شما می توانید برای بازدید از موزه های حرم امام رضا، از ساعت 8 صبح تا 6 بعد از ظهر به این مجموعه ها مراجعه کنید. اما ساعت بازدید از موزه مردم شناسی از ساعت 8 صبح تا 1 بعد از ظهر است.

آدرس موزه حرم امام رضا کجاست؟

موزه مرکزی آستان قدس، موزه فرش و موزه قرآن داخل حرم قرار دارند. برای رسیدن به این موزه ها باید به ضلع شرقی صحن کوثر بروید. آنجا ساختمان های موزه را کنار هم خواهید دید.

موزه مردم شناسی مهدی قلی بیگ بیرون از محوطه حرم قرار دارد و برای دسترسی به آن باید به سر درب غربی صحن رضوی در اندرزگوی 14 بروید.

سخن آخر

موزه های حرم امام رضا، یکی از دیدنی ترین جاهای حرم مطهر امام رضا و همینطور شهر مشهد هستند. تنوع آثار موجود در این موزه ها، آن ها را به مقصد محبوب طیف گسترده ای از مردم با علایق مختلف تبدیل کرده است. همانطور که مرور کردیم موزه آستان قدس رضوی شامل مجموعه موزه مرکزی، موزه فرش، موزه قرآن و آثار نفیس و موزه مردم شناسی می شود. اگر دوست دارید نزدیک حرم و موزه های آستان قدس اقامت داشته باشید می توانید هتل قصر طلایی مشهد را از هف هشتاد رزور کنید.