میدان نقش جهان اصفهان تنها یک میدان نیست. نقش جهان را می توان یک موزه با آثار تاریخی و معماری گران قدر و نفیس نامید. این میدان در سال 1358 در لیست میراث جهانی یونسکو، به ثبت رسیده است. حتی امروزه هم که چهار قرن از ساخت میدان نقش جهان و بناهای اطراف آن می گذرد، هنوز هم نقش جهان مرکز تفریحی، اقتصادی و از جاهای دیدنی اصفهان است. اگر دوست دارید بیشتر با جاذبه های تاریخی و دیدنی این میدان آشنا شوید، با این مقاله همراه باشید.
آدرس میدان نقش جهان اصفهان
نقش جهان در بخش مرکزی اصفهان و در بافت تاریخی شهر واقع شده است. برای رفتن به نقش جهان دو مسیر اصلی وجود دارد: خیابان سپه و خیابان حافظیه.
از مسیر خیابان سپه، از دروازه دولت وارد میدان می شوید. خیابان سپه امروزه به صورت مسیر پیاده رو در آمده و امکان عبور و مرور خودرو در آن وجود ندارد اما می توانید از تاکسی های برقی که برای گردشگران در نظر گرفته شده است، برای رسیدن به میدان استفاده کنید.
مسیر اصلی دیگر برای رسیدن به میدان امام اصفهان، خیابان حافظ است. مسیر های فرعی دیگری هم برای ورود به این میدان وجود دارد. برای وارد شدن به میدان نقش جهان اصفهان، می توانید از خیابان استانداری و فرعی هایی مانند کوچه پشت مطبخ و کوچه سعدی هم استفاده کنید. راه های دیگر ورود به نقش جهان، ورودی و خروجی بازارهای سنتی اصفهان مانند بازار کفاش ها، بازار عطارها و بازار قیصریه هستند.
نکته مهم دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که ورود خودرو به بخش انتهایی خیابان های متنهی به میدان ممنوع است و باید خودروی خود را در یکی از پارکینگ های اطراف پارک کنید.
بیشتر بخوانیم: معرفی معروف ترین کافه های اصفهان
جاهای دیدنی میدان نقش جهان
نقش جهان و اطراف آن پر است از آثار تاریخی و دیدنی و برای بازدید کامل میدان به چند روز زمان نیاز دارید؛ این مسئله را هنگام رزرو بلیط و هتل به خاطر داشته باشید. برخی از مهم ترین آثار و دیدنی های میدان نقش جهان را در ادامه بررسی خواهیم کرد:
مسجد جامع عباسی یا مسجد شاه
ساخت مسجد جامع عباسی در دوره صفوی و در سال 1020 و در زمان شاه عباس اول آغاز شد و در زمان شاه سلیمان صفوی، کاشی کاری های آن به پایان رسید. مسجد جامع عباسی یکی از مهم ترین شاخص های معماری آن دوره است.
معمار این بنا، علی اکبر اصفهانی است که مسجد شاه را با سبکی منحصر به فرد و در جهت قبله طراحی کرده است. کاشی کاری های منحصر به فرد این بنا، اثر هنری بی همتایی در جهان به شمار می رود که هر چشمی را به خود خیره می کند. بازتاب صدا در زیر گنبد، نیز یکی دیگر از عجایب معماری در مسجد جامع عباسی است.
این مسجد در طول تاریخ به نام های مسجد شاه، مسجد امام و مسجد سلطانی مشهور بوده و دارای چهار مناره و چهار ایوان است.
عمارت عالی قاپو
یکی دیگر از دیدنی های میدان نقش جهان اصفهان، عمارت سلطنتی و حکومتی عالی قاپو است. عمارت عالی قاپو، در ضلع غربی میدان نقش جهان و درست رو به روی مسجد شیخ لطف الله واقع شده است. این عمارت تاریخی دارای 6 طبقه مجزا است و بیشتر از 38 متر ارتفاع دارد. عالی قاپو بر روی زمینی به مساحت 1800 متر احداث شده و در گذشته با نام هایی مانند «قصر دولتخانه» و «دولتخانه مبارکه نقش جهان» نامیده می شده است.
معماری کاخ زیبا و تاریخی عالی قاپو بر پایه چوب است. کاخ در زمان شاه عباس اول برای امور حکومتی مورد استفاده قرار می گرفته است. برخی از مراسم دولتی و استقبال از مهمانان خارجی در این بنا انجام می شده است. به علاوه کاخ عالی قاپو محلی برای استقرار شاهان صفوی و تماشای بازی های چوگانی بود که در میدان نقش جهان برگزار می شدند.
در گذشته کاخ عالی قاپو مکانی برای امور دولتی و حکومتی بوده و به عوام اجازه ورود به آن داده نمی شده است. برای ورود به طبقات بالایی کاخ عالی قاپو، پله هایی باریک طراحی شده است که در برخی از نقاط بالا رفتن و عبور از آن کمی دشوار است. طبقه فوقانی کاخ عالی قاپو دارای منظره ای بسیار جذاب از میدان نقش جهان اصفهان است و دارای ستون هایی چوبی با ارتقاع بیشتر از 20 متر است. یک حوض بزرگ مسی نیز در ایوان فوقانی بنای عالی قاپو وجود دارد که در گذشته به عنوان آب نما یا فواره از آن استفاده می شد.
یکی از زیباترین اتاق های عمارت عالی قاپو، تالار موسیقی در طبقه آخر و زیر ایوان فوقانی است. بر روی دیوارها و سقف قوسی این اتاق ها، تو رفتگی هایی به شکل جام و ساز ایجاد شده است. این اشکال هندسی گچبری شده می تواند باعث انعکاس صدا شود. در طبقات گوناگون عمارت عالی قاپو می توان آثار هنری زیبایی را مانند انواع نقاشی، مینیاتور، آینه کاری و کاشی کاری مشاهده کرد. متاسفانه بخشی از این نقاشی ها و آینه کاری ها از بین رفته اما هنوز هم زیبایی های کاخ، بی همتا است.
مسجد شیخ لطف الله
مسجد شیخ لطف الله در ضلع شرقی نقش جهان و روبه روی کاخ عالی قاپو واقع شده است. مسجد شیخ لطف الله مناره ندارد و از این جهت خاص است. شاه عباس اول در نیمه دوم قرن یازده دستور ساخت مسجد شیخ لطف الله را داد و ساخت بنا، 11 سال به طول انجامید.
بنای مسجد به نام شیخ لطف الله جبل عاملی، یکی از علمای به نام آن زمان نام گذاری شده است. این عالم دینی در زمان صفویه از لبنان به ایران مهاجرت کرده و ابتدا در شهرهای دیگر و پس از آن به اصفهان عزیمت کرده بود. وی که پدر همسر شاه عباس هم بود، در مسجد شیخ لطف الله نماز اقامه می کرد و کلاس های درسی خود را هم همان جا برگزار می کرد. همچنین گفته می شود که مسجد شیخ لطف الله، مسجد اختصاصی خانواده سلطنتی بوده است.
معماری مسجد شیخ لطف الله در جهان اسلام کاملا بی نظیر است. مسجد شیخ لطف الله اصفهان را می توان زیباترین مسجد در جهان دانست. کاشی کاری ها و تزئینات بنا مسحورکننده است و در هیچ جای دیگری نمی توانید گنبدی با این همه زیبایی و ظرافت در طرح و نقش بیابید.
بیشتر بخوانیم: معرفی 14 مدل از غذاهای سنتی اصفهان
سردر بازار قیصریه
سر در بازار قیصریه در گذشته زیبایی و شکوه بیشتری داشته اما در دوره های تاریخی بعدی و با کم لطفی حاکمان تخریب شده است. به عنوان مثال در طبقه سوم سردر که در بخش شمالی میدان قرار دارد، نقاره خانه ای وجود داشته که از آن برای پخش موسیقی استفاده می شد. این طبقه متاسفانه در زمان قاجاریه تخریب شد.
جلوی سر در، حوضی وجود داشت که در سال 1340 تخریب شده و به یک باغچه تبدیل شد اما امروزه این حوض دوباره به شکل قبلی خود احیا شده است. سردر بازار قیصریه با نقاشی های اثر رضا عباسی تزئین شده بود که امروزه بخش مهمی از آن ها از بین رفته است. به علاوه در سردر قیصریه، ناقوس دیر هرمز و ساعت قلعه پرتغالی های هرمز هم وجود داشته است. این اقلام به مناسبت و به یادبود پیروزی شاهان صفوی بر پرتغالی ها در جزیره هرمز در این مکان نگهداری می شد که امروزه اثری از آن ها دیده نمی شود.
بازار قیصریه یکی دیگر از جاذبه های گردشگری نقش جهان است. گردشگران در بازار قیصریه می توانند انواع صنایع دستی و سوغات نفیس اصفهان را پیدا کنند. بازار سنتی اصفهان انبوهی از بازارهای تو در تو است که هر کدام مخصوص صنف خاصی است از جمله بازار کفاش ها، بازار زرگرها، بازار فرش فروش ها و دیگر بازارها. بازار اصفهان هنوز هم پویایی و شور زندگی خود را به خوبی حفظ کرده و هر روزه میزبان مشتریان و گردشگران زیادی است.
تفریحات میدان نقش جهان اصفهان
در میدان نقش جهان علاوه بر آثار تاریخی نفیس، جاذبه های دیگری هم برای گردشگران و بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده است. آب نما و حوض وسط نقش جهان که در سال های اخیر به این شکل در آمده است می تواند جاذبه ای دیدنی و محیطی خنک و لذت بخش برای عصرهای بهاری و تابستانی مردم فراهم کند.
یکی دیگر از امکانات تفریحی میدان، درشکه سواری است. همچنین مغازه های فست فود، رستوران ها، سفره خانه ها و کافه های زیادی هم در اطراف نقش جهان احداث شده است. توصیه می کنیم که امتحان کردن دوغ و گوشفیل، فرنی و شیره اصفهان را در این اغذیه فروشی ها فراموش نکنید.
به علاوه بهتر است بدانید در اطراف میدان نقش جهان اصفهان، مراکز اقامتی زیادی هم وجود دارد که برای راحتی و دسترسی بیشتر می توانید در آن ها اقامت داشته باشید. هتل کریاس، هتل کاربات و هتل پارتیکان از جمله این هتل ها هستند.
شرایط بازدید از میدان امام اصفهان
جاذبه های تاریخی میدان نقش جهان در همه ساعات روز برای عموم باز نیستند و اگر قصد بازدید از این مکان ها را دارید حتما از قبل برنامه ریزی کنید؛ زیرا برخی از آثار تاریخی برای ترمیم به صورت موقت به روی عموم بسته می شوند. در ادامه با ساعات بازدید از این آثار آشنا می شوید:
- ساعات بازدید از مسجد شیخ لطف الله 9 صبح تا 4 بعد از ظهر است.
- ساعات بازدید از مسجد جامع عباسی، 9 صبح تا ساعت 11:30 و 1 ظهر تا ساعت 4:30 عصر است.
- ساعات بازدید از کاخ عالی قاپو، 9 صبح تا 6 بعد از ظهر است.
- بازار قیصریه و سر در آن در ساعت 9 صبح تا 6 بعد از ظهر قابل بازدید است.
بیشتر بخوانیم: کاخ چهلستون اصفهان رفتی؟!
میدان نقش جهان اصفهان، تجلی هنر ایرانی در عهد صفوی
میدان نقش جهان اصفهان یا میدان امام میزبان تعداد زیادی از آثار تاریخی اصفهان است که در عصر صفویه و در زمانی که اصفهان پایتخت ایران بوده است، ساخته شده اند. این آثار معماری آن قدر زیبا هستند که گردشگران خارجی و شرق شناسان زیادی را مسحور خود می کنند. در نظر داشته باشید اگر قصد بازدید از مکان های تاریخی را دارید، بهتر است صبح ها برای بازدید مراجعه کنید. اگر قصد دارید سفری به اصفهان داشته باشید، می توانید بلیط و هتل خود را از هف هشتاد رزرو کنید. با رزرو شدن محل اقامت و بلیط ها می توانید برنامه ریزی بهتری برای سفر داشته باشید.